“¹⁷ Anh em đừng tưởng Thầy đến để bãi bỏ Luật Mô-sê hoặc lời các ngôn sứ. Thầy đến không phải là để bãi bỏ, nhưng là để kiện toàn. ¹⁸ Vì, Thầy bảo thật anh em, trước khi trời đất qua đi, thì một chấm một phết trong Lề Luật cũng sẽ không qua đi, cho đến khi mọi sự được hoàn thành.” (Mt 5:17-18).

*   *   *

1/ “Luật Mô-sê hoặc lời các ngôn sứ”, đây là một kiểu nói chỉ tất cả Cựu ước – không chỉ hiểu như bộ sách mà như chế độ ông Mô-sê đã thiết lập. (*1)

2/ Cựu ước là bộ Thánh Kinh mà dân Do Thái (nói chung) dùng.

2.1/ Thánh Kinh Cựu ước có 2 bộ: Tiếng Do Thái và tiếng Hy Lạp.

– Bộ Thánh Kinh Cựu ước đã thành hình từ từ, dọc dài 1.000 năm, bắt đầu từ vua Sa-lô-môn (972 – 933 trước công nguyên), qua thời kỳ vương quốc chia hai, thời kỳ lưu đày bên Ba-by-lon, thời kỳ đế quốc Ba Tư đô hộ (*), thời kỳ đế quốc Hy Lạp đô hộ, cho đến thời kỳ đô hộ của người Rô-ma (từ năm 63 trước công nguyên);

(*) Lưu ý là: Thời kỳ này, vua Ky-rô cho người Do Thái hồi hương về đất Pa-lét-tin. Phần đông thì về, nhưng cũng không ít không về, từ đó hình thành nên 2 cộng đồng: Cộng đồng người Do Thái ở Pa-lét-tin và Cộng đồng người Do Thái ngoài Pa-lét-tin.

– Dù trong hoàn cảnh nào, các ký lục và tư tế đều tha thiết sưu tập các ký ức và các bản văn riêng lẻ, rồi biên soạn lại;

– Trớ trêu là: Khoảng thế kỷ III trước công nguyên (tức vào thời đế quốc Hy Lạp đang đô hộ), thì vua Tô-lê-my II viết thư cho Ê-lê-a-da (vị thượng tế ở Giêrusalem), xin mời giúp 6 vị trưởng lão trong mỗi chi tộc (tổng là 72 vị) đến A-lê-xan-ri-a để dịch bộ Thánh Kinh bằng tiếng Do Thái sang tiếng Hy Lạp (cho Cộng đồng người Do Thái ngoài Pa-lét-tin –nói tiếng Hy Lạp– sử dụng), và được gọi là Bản Bảy Mươi. (*2) (trong đó có thêm 7 cuốn là Tô-bi-a, Giu-đi-tha, 1 Ma-ca-bê, 2 Ma-ca-bê, Khôn Ngoan, Huấn Ca, Ba-rúc). (*3)

2.2/ Chúa Giê-su còn tại thế đã dùng bộ Thánh Kinh nào?

– Như trên đã nói, thì thời Chúa Giêsu còn tại thế, có 2 bộ Thánh Kinh tồn tại song song, đó là bộ Thánh Kinh bằng tiếng Do Thái và bộ Thánh Kinh bằng tiếng Hy Lạp (Bản Bảy Mươi).

– Là người Do Thái thì ai cũng rất thuộc Thánh Kinh, và Chúa Giê-su không là ngoại lệ, nên trong Tin Mừng, ta thấy việc Chúa Giê-su (hay ai đó) trích dẫn Thánh Kinh (Cựu ước) là chuyện bình thường. Vấn đề là, Chúa Giê-su dùng bộ nào cho việc trích dẫn?

– Khi nghiên cứu, tham khảo, đối chiếu,… tôi phát hiện ra, ngoài trích dẫn những sách chung mà 2 bộ Thánh Kinh Cựu ước có, thì Chúa Giê-su còn có dùng sách Tô-bi-a (đơn cử: Tb 4:8-10 ≈ Lc 10:34; Tb 12:8 ≈ Mt 5:48), sách 1 Ma-ca-bê (đơn cử: 1Mcb 1:54 ≈ Mt 24:15), Khôn Ngoan (đơn cử: Kn 2:13 ≈ Mt 11:27), Huấn Ca (đơn cử: Hc 2:8 ≈ Mt 5:12; Hc 51:17-22 ≈ Mt 26:39),…

KẾT LUẬN: Chúa Giê-su dùng bộ Thánh Kinh bằng tiếng Hy Lạp.

3/ “Anh em đừng tưởng Thầy đến để bãi bỏ Luật Mô-sê hoặc lời các ngôn sứ. Thầy đến không phải là để bãi bỏ, nhưng là để kiện toàn.” (Mt 5:17).

– Tình cảm nam nữ: Luật Mô-sê thì “Ngươi không được ngoại tình” (Xh 20:14; Đnl 5:18) (*4), còn Chúa Giê-su thì “Ai nhìn người phụ nữ mà thèm muốn, thì trong lòng đã ngoại tình với người ấy rồi” (Mt 5:28) – không cần phải “làm”, mà chỉ cần ước muốn thôi thì đã là ngoại tình!

– Luật báo thù: Từ chỗ “Bất cứ ai giết Ca-in sẽ bị trả thù gấp bảy” (St 4:15), tăng lên “Ca-in sẽ được báo thù gấp bảy, nhưng La-méc thì gấp bảy mươi bảy” (St 4:24); đến Luật Mô-sê thì “Nếu có gây tổn thương, thì ngươi phải lấy mạng đền mạng, mắt đền mắt, răng đền răng, tay đền tay, chân đền chân” (Xh 21:23-24; Lv 24:20; Đnl 19:21); còn Chúa Giê-su thì “chớ trả thù” (x.Mt 5:38-42) – không chỉ giảm mà còn bỏ qua!

– …   …   …

– Kiện toàn: Không chỉ có nghĩa là làm cho hoàn hảo hơn, nhưng còn có nghĩa là rút gọn lại (ví dụ “tinh giản biên chế để kiện toàn bộ máy nhà nước”), cho nên Chúa Giêsu đã kiện toàn (rút gọn) “Tất cả Luật Mô-sê và các sách ngôn sứ đều tuỳ thuộc vào hai điều răn Mến Chúa Yêu Người” (x.Mt 22:35-40).

4/ “Thầy bảo thật anh em, trước khi trời đất qua đi, thì một chấm một phết trong Lề Luật cũng sẽ không qua đi, cho đến khi mọi sự được hoàn thành.” (Mt 5:18).

Chúa Giê-su là “Đấng từ trời xuống” (x.Ga 3:13) để kiện toàn Lề Luật (tức Luật Mô-sê và các sách ngôn sứ), không chỉ qua việc dạy dỗ (như trên đã dẫn đơn cử), mà còn cho biết “tất cả những gì sách Luật Mô-sê, các sách Ngôn Sứ và các Thánh Vịnh đã chép về Thầy đều phải được ứng nghiệm” (x.Lc 24:44); và trên thập giá [cũng là một ứng nghiệm: “Như ông Mô-sê đã giương cao con rắn trong sa mạc, Con Người cũng sẽ phải được giương cao như vậy” (x.Ga 3:14)], Chúa Giê-su đã phán: “Thế là đã hoàn tất! Rồi Người gục đầu xuống và trao Thần Khí.” (x.Ga 19:30).

5/ TỔNG KẾT

5.1/ Cùng với cái chết (và Về Trời) của Chúa Giê-su, thì việc kiện toàn (làm cho hoàn hảo, rút gọn, và ứng nghiệm) Luật Mô-sê và các ngôn sứ đã hoàn tất!

5.2/ Cần phải minh định rằng: Chúa Giê-su KHÔNG BÃI BỎ Luật Mô-sê và các ngôn sứ, nhưng NGƯỜI ĐÃ KIỆN TOÀN RÚT GỌN chỉ còn là Luật “Mến Chúa Yêu Người”.

Vì thế, tin theo Chúa Giê-su là sống theo Luật “Mến Chúa Yêu Người”.

Tin theo Chúa Giê-su thì không thể làm cái việc “trích dẫn Cựu ước để sống và dạy … người khác!”

*   *   *

“MẾN CHÚA YÊU NGƯỜI” = TÔN GIÁO ĐƠN GIẢN CỦA TÔI,

MỘT TÔN GIÁO không còn nghi lễ, không còn luật lệ ràng buộc, chỉ còn những thực hành sống, nên tôi luôn cảm nếm được sự ngọt ngào của lời Chúa Giêsu: “Ách tôi thì êm ái, gánh tôi thì nhẹ nhàng!” (Mt 11:30);

Tôi thân mời Anh Chị Em cùng sống như thế!

Cùng nhau chỉ nghe và sống chính LỜI CHÚA GIÊSU nói!

*   *   *

Chú thích và ghi chú:

(*1) xem KINH THÁNH ấn bản 2011, NXB TÔN GIÁO, trang 2.133, chú thích “e”

(*2) https://hdgmvietnam.com/chi-tiet/nguon-goc-ban-kinh-thanh-bay-muoi-lxx–42640

(*3) https://dacsanxinvang.wordpress.com/2017/03/27/thanh-kinh-cong-giao-va-tin-lanh/

(*4) Luật Mô-sê quan niệm “ngoại tình là khi người ta làm…” (x.Ga 8:4).

†   †   †